Wil je thuis bevallen of in het ziekenhuis?

Thuis of in het ziekenhuis bevallen?

Twijfel je over de plek waar je wil bevallen? Hoe kies je (in deze Corona crisis) voor een thuis of poliklinische (in het ziekenhuis) bevalling? Misschien had je het plaatje al helemaal compleet en is het door de gekke situatie allemaal onzeker geworden. Dat kan ik me namelijk heel goed voorstellen.....
Ziekenhuizen, verloskundigen en de KNOV (beroepsvereniging verloskundigen) hebben samen besloten dat je nog steeds kunt kiezen voor een bevalling in het ziekenhuis, maar de voorkeur (wanneer je geen medische reden hebt) bij een thuisbevalling ligt. Dit om te voorkomen dat de ziekenhuizen overbelast raken en om de mogelijke corona besmetting zo laag mogelijk te houden.
Maar hoe veilig is een thuisbevalling? En hoe schakel je dan, mocht je eerst een bevalling in het ziekenhuis voor ogen hebben? In deze blog vertel ik je alles rondom een thuis of poliklinische bevalling, neutraal met wetenschappelijke cijfers. Zodat jullie samen een keuze kunnen maken, wat voor jullie goed voelt!

Verdiepen

Voor deze blog ben ik mij, voor jullie, weer eens in de wonderlijke wereld van thuisbevallen gaan verdiepen. Juist nu, tijdens deze Corona periode, waarin ik me goed kan voorstellen dat veiligheid voorop staat, maar dat je geen onnodige risico's wil nemen, ondanks de adviezen.
Als klinisch verloskundige probeer ik de fysiologie in het ziekenhuis te bewaken om de medische bevalling, zo fysiologisch mogelijk te laten verlopen en daarin de zwangeren mijn kennis te delen, maar ook te vertrouwen op hun lijf en kunnen! Maar ik ben, bij keuzes maken, gevoelig voor cijfers en wetenschappelijke onderzoeken. Vandaar mijn blog, om jullie van de juiste verloskundige informatie te voorzien.

Maak een keuze die voor jullie goed voelt, ondanks dat we als zorg professionals je een thuisbevalling adviseren, moet het wel goed voelen. Jouw moederinstinct is hierbij zo belangrijk!
Dus lees deze blog, praat er samen over en maak (eventueel) samen met je verloskundige de keuze.

Uniek verloskundig systeem in Nederland

In Nederland hebben we een uniek geboortezorg systeem: zwangerschap en de geboorte worden als een natuurlijk proces gezien, vrouwen hebben in ons land de keuzevrijheid waar ze willen bevallen en de verloskundigen zijn dichtbij in de buurt! Ons geboortesysteem is vrouwvriendelijk, wat gekenmerkt wordt door een lage babysterfte en, in vergelijking met de landen om ons heen, een veel minder onnodig medisch ingrijpen. Zoals een keizersnede of inleiding (2. KNOV).

Feiten

• Uit een grootschalig onderzoek blijkt dat er geen verschil in de veiligheid is (voor moeder en baby) wanneer je thuis of in het ziekenhuis bevalt (Scarf et al., 2018)
• In Nederland zijn de verloskundigen goed opgeleid voor een thuis of poliklinische bevalling
• Wil je thuis bevallen? Dan bespreek je met de verloskundige of jullie woning (plaats) ook voldoet aan de voorwaarden om thuis te bevallen
• Wij als verloskundige zijn opgeleid om risico's in te schatten, om zo de spoed situatie voor te zijn en anders hierop te kunnen anticiperen
• Hebben wij als verloskundige in onze verloskundige tas (voor een thuisbevalling) alles bij ons voor een mogelijke spoed situatie
• Volgens de KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie voor Verloskundigen) bevalt 80% van de vrouwen (zwanger van eerste kindje) veilig thuis of kunnen ze zonder spoed nog naar het ziekenhuis en van een tweede (of volgende) kindje is dit 90%
• Bij minder dan 4% van de thuisbevallingen komt een spoed situatie voor (4. De verloskundige)

Hoe veilig is thuis bevallen?

Deze gegevens heb ik teruggevonden in grootschalige onderzoeken waaruit blijkt dat het net zo veilig is om thuis te bevallen als in het ziekenhuis (ook gekeken naar sterftecijfers bij pasgeborene) (Scarf et al., 2018). Er is dus een kans dat er een spoed situatie voordoet, maar dit kan net zo goed in het ziekenhuis. Een verloskundige is getraind om te anticiperen in zulke situaties.
Natuurlijk is het niet tof als je tijdens (bijvoorbeeld) de persfase nog naar het ziekenhuis zou moeten, maar dit is wel mogelijk én ook jij kunt dit! Het is dus niet minder veilig, wat belangrijk kan zijn wanneer jij een keuze maakt voor een thuis of poliklinische bevalling.

Bij je thuis
Kun je gaan & staan waar je wilt en voel je je van nature 'al thuis' en is het logischerwijze ook gemakkelijker om je te ontspannen. Alles is mogelijk, wanneer dit goed voelt voor jou!

Nu in deze corona periode zijn de voorwaarden veranderd en mag er thuis (en in het ziekenhuis) maar een persoon bij de geboorte aanwezig zijn (dus niet nog een persoon naast je partner).

Heeft je partner koorts op het moment van de geboorte, dan mag hij niet mee naar het ziekenhuis. Thuis kan hij er dan wel bij zijn (met beschermingsmaatregelen, wat belangrijk is voor de verloskundige).

In het ziekenhuis
Huur je een kamer in het ziekenhuis en komt het medisch personeel niet bij je binnen. Het heeft wel een sterielere omgeving (want ja het is een ziekenhuis), maar je kunt de kamer zo 'gebruiken' zoals jij wilt.
Mijn tips hierbij zijn; licht dempen, de weeën opvangen in bad of zelfs een badbevalling, zet een fijne playlist aan (maak deze van tevoren) en neem een lekker geurtje mee (kun je tijdens de zwangerschap tijdens meditaties al gebruiken om de geur je helpen te laten ontspannen).

Ondanks de Corona situatie is het nog steeds veilig om in het ziekenhuis te bevallen, ondanks dat de voorwaarden zijn veranderd (1 persoon mee en geen bezoek) kom je in het ziekenhuis niet in contact met besmette personen. Je hebt je eigen verloskundige en eigen 'kamer'.

Thuis beginnen...

Bevallen is een van de meest natuurlijke dingen om te doen. Blijf je twijfelen over waar je wilt bevallen? Je kunt altijd thuis beginnen en kijken hoe het voelt. Ook wanneer je poliklinisch gaat bevallen begin je thuis en komt de verloskundige bij je thuis om te 'beoordelen' of de geboorte daadwerkelijk begonnen is, zo kun je dus profiteren van dat je thuis begint om te kijken hoe het voelt en dan samen met je partner en verloskundige beslissen. Uiteraard heeft de voorkeur om hier van te voren al over na te denken en je wensen (globaal) op te schrijven, omdat je dit echt niet meer tijdens de weeën kunt bedenken :). Maar je hebt dus altijd de keuze. Jij houdt (jullie houden) de regie!

Tips ter voorbereiding

• Volg een (online) zwangerschapscursus. Mocht je geïnteresseerd zijn om eens vrijblijvend met mij hierover te sparren? Klik dan even hier
• Bekijk en luister naar positieve geboorteverhalen
• Praat erover met je partner en met je verloskundige
• Ontdek wat jou ontspanning geeft (fijne muziek, massage, warmte, knuffelen, fijne geuren; alles om in je ontspannende natuurlijke oxytocine bubbel te komen)
• Je kunt niet de geboorte plannen, maar door je goed voor te bereiden kun je wel invloed uitoefenen. Doordat je een zwangerschapscursus volgt en je laat inspireren, kun je ook je geboortewensen op papier zetten. Die je geboorte team (partner, verloskundige, kraamverzorgende etc) kunnen lezen en zodat ze jou op de beste manier, naar jullie wensen, kunnen steunen. Je kunt het vergelijken met het trainen voor een groot sport doel, bijv. marathon of elfstedentocht fietsen (yes, trotse fries hier), daar train je maanden voor (soms samen met een coach), waarom zou je dit niet voor de geboorte doen? Gun jezelf dat!

En het aller aller belangrijkste: volg je intuïtie. Jij kunt dit! Jullie kunnen dit!

Veel liefs en een mooie geboorte gewenst,

Doete
Verloskundige

Inspiratie bronnen

1. KNOV
   https://www.knov.nl/actueel-overzicht/nieuws-overzicht/detail/thuis-bevallen-met-een-verloskundige-net-zo-veilig-als-in-ziekenhuis/1714
2. https://www.knov.nl/actueel-overzicht/nieuws-overzicht/detail/feiten-over-de-nederlandse-geboortezorg/1884
3. Scarf et al 2018
   https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0266-6138(18)30097-4
4. De verloskundige
   https://deverloskundige.nl/nieuws/artikel/thuisbevallen-is-veilig/255

door Doete

Badbevalling; iets voor jou?

Badbevalling; iets voor jou?

Toen ik net verloskundig was, was een badbevalling voor de geitenwollen-sokken-verloskundige. No offense, maar bijna niemand beviel (poli)klinisch in bad (bij ons in het noorden). Ik heb geen cijfers hoe dit thuis was, maar ik geloof zeker dat dit minder was dan nu. Wat ik merk is dat veel zwangeren zich inlezen, voorbereiden en benieuwd zijn naar welke natuurlijke pijnstillers mogelijk zijn, om zo ontspannen mogelijk te bevallen. In deze blog neem ik je graag mee naar wat het voor jou kan doen, wat mijn ervaring is en wanneer je het beste in bad kan gaan.... Want ja, ik ben groot fan! Benieuwd of jij ook nieuwsgierig bent na dit artikel?!

Natuurlijke pijnstillers

Er zijn verschillende mogelijkheden die je kunt toepassen voor meer ontspanning tijdens de geboorte. Een soort natuurlijke pijnstilling opties. Bijvoorbeeld:

• Licht uit of dimmen
• Massage technieken (tussen de weeën door kan dit een effectieve manier zijn om je weer in ontspanning te krijgen; bijv. door zachtjes met de toppen van de vingers heen en weer te strelen over je bovenarm)
• Druk uitoefenen op de onderrug (tijdens de weeën)
• Fijne geuren
• Warmte (bijv. een kruik bij je onderbuik of onderrug) of van een douche/bad
• Ademhalingstechnieken
• Bewegen tijdens de geboorte

Je partner kan je hierbij ondersteunen en wanneer hij ziet dat je niet zo gemakkelijk kunt ontspannen kan hij je hierbij helpen en dit aanbieden.

Badbevalling

Je kunt in bad bevallen, maar je kunt ook de weeën opvangen in bad en dan met de persfase uit bad gaan. De meeste vrouwen ervaren een badbevalling als een meer ontspannen geboorte, waarbij je gemakkelijker kunt bewegen. Vooral tijdes de 'tweede helft' van de geboorte.

Je kindje gaat pas ademhalen wanneer hij/zij in contact komt met 'lucht', dus de baby kan prima onderwater geboren worden. In deze blog vertel ik later dat dit juist een van de voordelen is van een badbevalling, vooral voor je kindje.

Mijn ervaring is dat wanneer de barende vrouw op het moment dat weeën feller worden en regelmatiger elkaar opvolgen in bad gaat, dat zij deze weeën gemakkelijker kan opvangen. Het warme water van het bad lijkt instant te ontspannen. Ook lijkt ontspannen tussen de weeën door, makkelijker te gaan in bad (of onder de douche). Om gemakkelijker in je Oxytocine bubbel van ontspanning en vertrouwen te kunnen blijven of juist wanneer je onrustig bent, je beter te kunnen ontspannen.

Oxytocine bubbel

Wanneer je ontspannen bent en contracties hebt dan zend je lichaam een pijnsignaal naar je hersenen die daarop reageren door pijnstillende stofjes aan te maken. Een natuurlijke manier om dus om te gaan met de weeën. Door verkramping of angst kan dit signaal worden verstoord, waardoor het lastiger kan zijn om je te ontspannen (soort vicieuze cirkel). Tijdens mijn zwangerschapscursus leer ik je dat je deze positieve mindset kunt trainen, al tijdens je zwangerschap. Door ademhalingstechnieken, anders om te gaan met pijn en ontspanningsoefeningen (hypnobirthing).

Hormonen spelen een belangrijke rol tijdens de geboorte. De 3 belangrijkste hormonen zijn Oxytocine, Endorfine en Adrenaline. Oxytocine is belangrijk voor het samentrekken van je baarmoeder (oftewel de weeën), maar ook voor de ontspanning. Deze combinatie zorgt voor ontsluiting en dus voor een vlotte geboorte. Endorfine wordt door je hersenen afgegeven wanneer er een pijnprikkel komt vanuit de weeën. Het is dus een natuurlijke pijnstiller. Deze komt echter niet bij de eerste weeën al vrijgegeven, pas wanneer je krachtige en regelmatige weeën hebt. En vaak wanneer je in je oxytocine bubbel bent beland en tussendoor 'afwezig' bent om full focus op de weeën te hebben. Oxytocine en Endorfine helpen je dus door de geboorte. Adrenaline is het hormoon wat vrijkomt wanneer je stress hebt of angstig bent en is belangrijk bij het 'fight or flight reactie'. Misschien ken je dit nog wel van biologie les van vroeger. Maar in deze stand (reageren op acute situaties) wil je niet zitten tijdens de geboorte. Adrenaline remt namelijk de Oxytocine & Endorfine. Je wil juist naar die beroemde oxytocine bubbel, zodat je je kan ontspannen en gemakkelijker de weeën kunt opvangen. Tijdens mijn zwangerschapscursus leer ik jou en je partner hoe je deze ontspanning kunt creëren. Onder andere is het warme bad of een warme douche een van deze opties. Vooral wanneer je even niet zo in je Oxytocine bubbel zit, kan het warme bad je daar goed bij helpen!

Thuis of in het ziekenhuis

Via je verloskundige kun je meestal een bevallingsbad huren. Indien zij deze niet beschikbaar hebben, kun je deze huren of kopen bij www.bevallingsbaden.nl. Meer informatie hierover bij; moet je iets regelen.
In het ziekenhuis (in ieder geval in het noorden van Nederland) zijn verschillende 'flexibele' baden beschikbaar, die al opgepompt klaar staan. Je hoeft dan alleen een hoes te kopen en de rest valt binnen je 'poliklinisch ziekenhuis' pakket :)

Waar je gaat bevallen, maakt dus niet uit, beide is mogelijk. Je zou ook in je eigen bad kunnen gaan om de weeën op te vangen, maar hier heb je minder bewegingsvrijheid en is bevallen in bad (buiten de weeën om) niet echt mogelijk.

Wanneer je in een flat woont, of op een verdieping het bad wil klaarzetten, lijkt het wel verstandig om na te gaan of dit mogelijk is. Ivm het gewicht van het bevallingsbad :)

Voordelen badbevalling

• Instant ontspan idee (wat je van nature al kan hebben als je aan een bad denkt :) )
• Effectieve manier voor pijnstilling en ontspanning (warm water verminderd de pijnervaring)
• Je komt gemakkelijker in bevallingsland of je oxytocine bubbel, wat bevorderlijk kan zijn voor een vlotte geboorte
• Gemakkelijker ontspannen tussen de weeën door
• Warmte als een zachte massage
• Je kunt gemakkelijker bewegen
• Van nature een betere houding aannemen tijdens het persen
• Minder kans op scheuren (water maakt perineum (stukje tussen je vagina & anus) zacht en soepel)
• Zachtere overgang bij de geboorte van je baby (van in je buik, op je buik)

Wanneer in bad gaan?

Mijn ervaring is dat je het beste in bad kunt gaan tijdens de "2e helft", wanneer je in het ritme van de weeën bent beland en de focus vooral bij jezelf en het opvangen van de weeën ligt. Tijdens deze actieve fase kan het bad voor de nodige ontspanning zorgen en je er 'doorheen' helpen.

Wanneer je te vroeg in bad gaat (dus bij de eerste weeën) dan zouden je weeën kunnen afzwakken, door de ontspanning.

Wanneer mag je niet in bad?

Wanneer je langdurig gebroken vliezen hebt (langer dan 24uur) kun je beter niet in bad gaan, ivm infectiegevaar.
In bad bevallen (dus de geboorte in bad) raden we ook af wanneer je de vorige keer veel bloed verloren hebt. Je kunt dan wel in bad tijdens de weeën.

Moet je iets regelen?

Vooraf kun je met je (klinisch) verloskundige bespreken dat je graag in bad wil tijdens de geboorte of zelfs een badbevalling zou willen. Zij kan je informatie geven over wat je dan moet regelen. In de meeste ziekenhuizen zijn flexibele baden beschikbaar en je kunt dan een (eenmalige) hoes kopen. In het Martini hebben wij bijvoorbeeld minimaal 3 baden beschikbaar, dus er is altijd wel één voor je vrij :)

Wanneer je graag thuis in bad wil bevallen kun je zelf een bad (en benodigde spullen) huren. Op www.bevallingsbaden.nl kun je meer informatie vinden. Het geeft een fijn gevoel om het bad tijdens je zwangerschap, samen met je partner, al eens op te zetten. Zodat wanneer je midden in de geboorte zit, je partner deze gemakkelijk kan opzetten. Het bad kun je dan ook ergens (in een logeerkamer bijv., het is nogal een groot ding :) ) laten staan, zodat je op het moment supreme alleen nog het bad op de juiste plek hoeft te zetten en het bad hoeft te vullen.

Inspiratie video's van een badbevalling thuis en één van in het ziekenhuis

Oke, beide een beetje Amerikaans of Australisch. Maar hey, zo heb je wel een idee :)

Thuis bevallen in bad

Badbevalling in ziekenhuis

Of er ook nadelen zijn? Misschien dat het tijd kost om het bad te vullen en om weer op te ruimen (dus meer voor je partner ;) ). Mocht je de vorige keer vlot bevallen zijn, dan kun je besluiten om het bad al eerder (tijdens de begin van de geboorte) op te zetten en een warmte deken te gebruiken.

Ik hoop dat ik je heb mogen inspireren en mocht je nog vragen hebben, let me know!

Liefs,

Doete
Verloskundige

Foto: Birth day fotografie; www.birthdaygeboortefotografie.nl

door Doete